همانطور كه می دانیم بقای پایدار انسان و محیط انسانی وابسته به حفظ تعادل و تداوم جهان زیستی است كه این خود پذیرش نقش و مسئولیت اخلاقی سرپرستی انسان بر منابع بوم شناختی و عملكردی آگاهانه و هوشمند را در تنظیم رابطه وی با محیط طبیعی می طلبد.
رویكرد معماری پایدار در پاسخ به این عملكرد آگاهانه و ملاحظات رو به گسترش نسبت به پیامدهای فعالیت های انسانی بر محیط؛ به عنوان نگرشی بازبینی شده به معماری مطرح شده است.
بنابراین مفهوم معماری پایدار- چه به عنوان عملی در راستای خلق فضای انسانی و تنظیم رابطه انسان و محیط فیزیكی و چه به عنوان محصول این فرآیند- همواره با محیط پایدار در آمیخته و در یك چهارچوب كلی می توان آن را به معنی "خلق محیط پایدار انسان ساخت" تعبیر نمود.از این رو قبل از تعریف معماری پایدار به مفهوم محیط پایدار پرداخته می شود .
Òمحیط پایدار
شرط اساسی در نیل به پایداری محیطی برقراری تعادل پویا میان نظامهای مختلف محیط است. این شرط از دیدگاه عملی دستیابی همزمان به پایداری نظام بوم شناختی؛ نظام اجتماعی؛ فرهنگی و نظام اقتصادی را ایجاب می كند و از منظر اخلاقی به برقراری و تداوم رابطه همزیستی میان تمام عناصر و ارگان محیط (انسان و غیر انسان) تفسیر می شود.
الف- از منظر بوم شناختی:
كاركرد سامانه های زیستی اصلی محیط و نیز سلامت آنها در محیط پایدار تداوم و ارتقاء می یابد. این كاركردهای اصلی برای فعالیت های انسانی عبارتند از: تولید اكسیژن و جذب دی اكسید كربن؛ جذب پسماندها و آلودگی ها؛ تنظیم شرایط محیطی (درجه طول و اندازه رطوبت و ...) تولید منابع طبیعی تجدید پذیر: مواد غذایی و مواد خام اولیه محصولات فرآورده های تولیدی؛ تأمین آسایش و سلامت روان شناختی و فیزیكی
ب- از منظر اجتماعی- فرهنگی:
در محیط پایدار؛ همزیستی متعادل میان جامعه انسانی و محیط زیست طبیعی در راستای بهره مندی توأمان اجتماعی و اقتصادی برقرار گردیده است. در چنین محیطی به منظور نیل به پیشینه منفعت جمعی؛ فعالیت ها و مسیرهای توسعه ای دنبال می شود كه در آنها از قابلیت های بوم شناختی- فرهنگی مكان توسعه بهره گرفته شده است.
Òالف- از منظر بوم شناختی:
كاركرد سامانه های زیستی اصلی محیط و نیز سلامت آنها در محیط پایدار تداوم و ارتقاء می یابد. این كاركردهای اصلی برای فعالیت های انسانی عبارتند از: تولید اكسیژن و جذب دی اكسید كربن؛ جذب پسماندها و آلودگی ها؛ تنظیم شرایط محیطی (درجه طول و اندازه رطوبت و ...) تولید منابع طبیعی تجدید پذیر: مواد غذایی و مواد خام اولیه محصولات فرآورده های تولیدی؛ تأمین آسایش و سلامت روان شناختی و فیزیكی
ب- از منظر اجتماعی- فرهنگی:
در محیط پایدار؛ همزیستی متعادل میان جامعه انسانی و محیط زیست طبیعی در راستای بهره مندی توأمان اجتماعی و اقتصادی برقرار گردیده است. در چنین محیطی به منظور نیل به پیشینه منفعت جمعی؛ فعالیت ها و مسیرهای توسعه ای دنبال می شود كه در آنها از قابلیت های بوم شناختی- فرهنگی مكان توسعه بهره گرفته شده است.
Òبراین اساس ون درین و كلتروپ محیط پایدار انسان ساخت را این گونه جمع بندی می كنند.
"یك محیط كالبدی پایدار انسانی در طول زمان كمترین مشكلات روان شناختی و فیزیكی را وارد می كند به طور مثال عدم تناسب فضاها با نیازها؛ خواست و یا الگوهای رفتاری كاربران؛ نیاز به تعمیر؛ تعویض و نگهداری پر هزینه؛ عدم تأمین شرایط مطلوب محیطی و ... كمترین میزان منابع زمین؛ آب؛ و خاك و سوخت (انرژی تجدید ناپذیر) را از محیط فراگیر خود طلب می كند و در نتیجه كمترین ضرر را به محیط خود وارد می آورد.
